In 2018 is een wetsvoorstel – Wet vereenvoudiging Wajong – ingediend met als doel het vereenvoudigen en stroomlijnen van de wet Wajong. Waarom? De wet Wajong bevat veel verschillende regelgeving die ingewikkeld zijn en moeilijk te begrijpen is voor de rechthebbende en uitvoerders van de wet. Ook bleek dat de Wajongers moeilijker mee draaien in de maatschappij ten gevolge van de regelgeving omdat zij worden gekort als ze gaan studeren.
Twee jaar later heeft de Eerste Kamer de “Wet vereenvoudiging Wajong” aangenomen en sinds 1 januari 2021 zijn alle nieuwe regels van kracht. Met de nieuwe regels kunnen Wajongers makkelijker meedraaien in de maatschappij zo blijkt uit een internetconsultatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:
“De maatregelen in het wetsvoorstel moeten ervoor zorgen (meer) werken lonend is, mensen die gaan studeren er niet op achteruit gaan en mensen niet langer bang zijn hun uitkering te verliezen als ze gaan werken.”
Nieuwe regels
Interessant is om te bekijken wat de nieuwe regels zijn. Enkele nieuwe regels zijn:
- Het volgen van een opleiding heeft geen gevolgen voor de Wajong-uitkering;
- Het zelfstandig kunnen stopzetten van de Wajong-uitkering;
- Eén nieuwe geharmoniseerde inkomensondersteuning voor werkenden.
Op de website van de Rijksoverheid vindt u een uitgebreide weergave terug van de nieuwe regels.
Vereenvoudiging met grote gevolgen
De vereenvoudiging van de wet Wajong poogt belemmeringen weg te nemen en participatie te stimuleren. Klinkt als een goed idee maar er zijn tegenstanders. Het FNV (vakbond) is een tegenstander van de nieuwe wet Wajong en merkt op:
“De vereenvoudiging die het nastreeft, komt er niet. Bovendien dreigen groepen werkende Wajongers erop achteruit te gaan als men een poos werkloos is geweest; dat geldt vooral voor de hoger opgeleiden”.
Door het FNV is een factsheet opgemaakt waarin hun standpunt is gemotiveerd.
Het UWV voert de Wet vereenvoudiging Wajong uit en zij voeren extra controles uit na invoering van de wet. Een concrete instructie voor de verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen is (nog) in de maak.
Belangrijke veranderingen door de Wet vereenvoudiging Wajong
Er zijn twee veranderingen die extra aandacht verdienen.
Aanvragen van de Wajong-uitkering
Een aanvraag van een Wajong-uitkering wordt thans beoordeeld als Wajong 2015. Het UWV beoordeelt het arbeidsvermogen (mogelijkheden om te werken) door middel van een gesprek bij een verzekeringsarts en arbeidsdeskundige. Een recht op een Wajong 2015 bestaat wanneer er sprake is van het duurzaam ontbreken aan arbeidsvermogen. Een strenge toets.
Dit geldt nu ook voor herhaalde aanvragen. Is in het verleden een Wajong-uitkering aangevraagd (bijvoorbeeld tussen 2010 en 2015) en afgewezen dan bestaat de mogelijkheid om een herziening aan te vragen. U verzoekt het UWV terug te komen van een eerder genomen besluit. Er moet sprake zijn van nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden. De toets is een stuk minder streng.
Onder de nieuwe wet geldt ook voor herhaalde aanvragen dat er getoetst wordt aan het duurzaam ontbreken van arbeidsvermogen. Dat heeft nogal wat gevolgen.
Verslechtering in de gezondheid
Als men een verslechtering in de gezondheid ervaart kan er te allen tijden worden teruggevallen op de Wajong voordat de AOW-leeftijd wordt bereikt. Voorts geldt bij een lopende uitkering dat een toename van beperkingen niet meer hoeft voor te komen uit eenzelfde ziekteoorzaak. Kortom een verruiming voor het herleven van het recht op een Wajong-uitkering.
Huidige beoordelingskader
Een Wajong-uitkering dient te worden aangevraagd bij het UWV door middel van het formulier ‘Aanvraag beoordeling arbeidsvermogen’. Doorgaans volgt een medisch spreekuur bij de verzekeringsarts en een gesprek bij de arbeidsdeskundige.
Bij elke Wajong-beoordeling staat de vraag: “Had de rechthebbende op de 18e verjaardag of tijdens studie beperkingen als gevolge van ziekte of gebrek?” centraal.
De verzekeringsarts stelt de belastbaarheid vast en beantwoord daarbij de vraag of iemand ten minste vier uur per dag of twee uur per dag belastbaar is. Ook onderzoekt de verzekeringsarts of de rechthebbende een uur aangesloten kan werken.
De toets van de arbeidsdeskundige is anders dan die van de verzekeringsarts. Door de arbeidsdeskundige wordt onderzocht of de rechthebbende beschikt over basale werknemersvaardigheden en of de rechthebbende een taak kan uitvoeren in een arbeidsorganisatie.
Op onze pagina over de Wajong-uitkering leest u meer over de beoordeling van de verzekeringsarts en arbeidsdeskundige.
Is de conclusie dat de rechthebbende geen arbeidsvermogen heeft? Dan onderzoekt het UWV of een ontwikkeling in het arbeidsvermogen mogelijk is. Is dit niet het geval? Er is sprake van het duurzaam ontbreken van arbeidsvermogen.
Second opinion?
Wilt u een second opinion laten uitvoeren door een onafhankelijke verzekeringsarts omdat u het niet eens bent met een Wajong-beoordeling van het UWV? Het Expertise Instituut kan u hierbij helpen. Het Expertise Instituut werkt multidisciplinair en is 100% onafhankelijk. Op de website van het Expertise Instituut vindt u meer informatie over het recht op second opinion, medische herbeoordelingen en contra-expertises.
Hulp nodig?
Bent u opzoek naar juridische hulp om bezwaar te maken tegen een beslissing van het UWV omtrent de Wajong-uitkering? Neem contact met ons op en wij brengen u in contact met een gespecialiseerde advocaat.
